გასათხოვარი, გათხოვილი, გაუთხოვარი, განათხოვარი
ვუძღვნი ნინო ლიკუჩოვას
რაღა ბევრი გავაგრძელო და გრძნობა-გონებით მოაზროვნეს ეთნიკურთან ერთად სამოქალაქო იდენტობაც აქვს, რითაც სამართლიანობისა და თანასწორობის იდეის ერთგულია და ტოლერანტულია, ხოლო “დამგროვებლები” კოსტუმირებული ქსენოფობები არიან. საშინლად აფრთხობთ და სძულთ ყველაფერი, რაც მათ მიერ “დატყვევებული” ცოდნისგან განსხვავებულია. ამ გუნდის წარმომადგენელი არასოდეს იკითხავს `რა მემართება, რატომ მძულს?~ თვითონ კი გაფაციცებულია და მაგალითად, თუ მისი ბრჭყალებისაგან არაქართველს იცავ, აუცილებლად გამოიძიებს - შენს პროტეჟესთან რამე ნათესაური ხომ არ გაკავშირებს. ასეთები იმ ბოლშევიკს მახსენებენ, არგუმენტი რომ გამოელია და მოკამათეს უთხრა: აბა, შენი პასპორტი მაჩვენეო.
კონკურსის “მის საქართველო - 2007” გარშემო ატეხილმა ხმაურმა კიდევ ერთხელ აჩვენა, რომ ჩვენი საზოგადოება მხოლოდ ფასადურად არის ტოლერანტული. როგორც წინა, ხილული მხრიდან შეღებილი შენობების მიღმა ხშირად სიღარიბე და სიბინძურე სუფევს, ისე - დეკლარირებული შემწყნარებლობის უკან შეიძლება აგრესიული ეთნოცენტრიზმი იმალებოდეს.
არაქართველი, მონატაცები, ნასამართვევი მისს-ი?!
მონაწილე არ შეიძლება იყოს ქორწინებაში ან ფეხმძიმედ. იგი არასოდეს უნდა ყოფილიყო
საქართველოს კანონმდებლობის თანახმად კონკურსის მოთხოვნებს დაარღვევდა ის, ვინც სამოქალაქო ქორწინებაში იყო ან განქორწინდა. ასეთი აღმოჩნდა ვიცე-მისი, ნინო ლეკვეიშვილი, რომლის საქციელი არავის განუსჯია, რადგან პირველი მისის ისტორია უფრო “გემრიელი ლუკმა” აღმოჩნდა ჩასაფრებული ადამიანებისთვის. მათ გაარკვიეს, რომ
ნინო ლეკვეიშვილის ისტორია (ისიც მონატაცები, მშობლების რჩევით დაოჯახებული და შემდეგ განქორწინებულია!) არ გახმაურებულა და არც განხილულა, ხოლო ლიკუჩოვას ამბავი მედიის და საზოგადოების `საუკეთესო~ ნაწილმა ენაზე დაიხვია. მოკლედ, ყველაფერზე ილაპარაკეს _ იმაზე, რომ თითქოს ის აფერისტია, ვაჟებს ჯერ მიჰყვება, შემდეგ კი მომიტაცაო _ ამბობს და ფულს სძალავს, მის ნასამართლეობაზე, ეთინკურობაზე, ქალწულობაზე, მაგრამ აღელვებულთაგან ცოტამ თუ იკითხა, თუ ვინ, სად, როდის და რატომ დაარღვია კანონი? არც ის წამოსცდენია ვინმეს, რომ “მონატაცები” და “ძალით ჯვარდაწერილი” ქორწინების იურიდიული სტატუსი არ არის.
`... იმაში, რაც სკანდალად აგორდა შეუძელბელი ან ახალი არაფერია. `ბაღნებს~ არ გეცოდინებათ, მაგრამ იყო სსრკ-ში ადგილები, სადაც ხელფასის ნომინალს ძალიან მაღალი კოეფიციენტი ჰქონდა მძიმე პირობების გამო, მაგალითად, უკიდურესი ჩრდილოეთი, ბამი და ა. შ.
მოსკოველმა და ლენინგრადელმა გოგოებმა ეს შემოსავლის წყაროდ გაიხადეს. კერძოდ კი, ჩადიოდნენ, იქ ქორწინდებოდნენ და დაორსულდებოდნენ თუ არა _ ბრუნდებოდნენ სახლში. ბავშვს გააჩენდნენ და ქმარს მაშინვე გაეყრებოდნენ (მანამდე _ ვინ იცის, რა ხდება და ისევ საჭირო გახდეს).
დაენიშნებოდა ბავშვს ალიმენტი _ ქმრის ხელფასი 25%, რაც 250 მანეთეს აღწევდა. თვითონ რომ ემუშავათ 100-150 მანეთზე მეტი ხელფასის შანსიც არ ჰქონდათ. ასე კი უმუშევრად სახლში მისდიოდათ 200-250 მანეთი. მერე სადმე დროის მოსაკლავად იქნებ დაეწყო კიდევაც მუშაობა, მაგრამ რაც მთავარია, შემოსავალი განრანტირებული ჰქონდა და შეღავათები, როგორც მაც ადინოჩკას. ისე რეკორდისტებიც იყვნენ, ვინც ამ მეთოდს რამოდენიმეჯერ იყენებდა... “
ხომ ხედავთ რუსი ქალების უზნეობას? ქართველები კი – პატრონს უმწიკლოები ბარდებოდნენ და მათგან მამაკაცის მოტყუება ვის გაუგონია?! მე კი ბევრისგან მსმენია, რომ ამ კომკავშირულ მშენებლობებზე გამწესებული ჰომო-სოვიეტიკუსი ვაჟები, საბჭოთაიდეოლოგიამირთმეულები, ქალის დანახვაზე გიჟდებოდნენ და ხშირად აუპატიურებდნენ მათ. მერე კი – შეშინებულები, რომ ეს ქალები შეიძლებოდა თავიანთ მამულში გაჰყოლოდნენ, - ყველაფერზე აწერდნენ ხელს.
ამ საყოველთაო აუტოდაფეს პროცესში საქართველოს პრესტიჟის გუშაგებიც აქტიურობდნენ:- “ასარჩევი ნაღდად არ იყო, ვერც ჭკუა-გონებით ქაჩავს და გარეგნობაზე ხო საუბარიც არაა. (მაგაზე ბევრად ლამაზები იყვნენ იმ კონკურსზე). ხო, გვარიშვილობაზე არაფერს ვამბობ”.
- “მთავარი ის არაა, რომ ნასამართლევია და არც ის, რომ განათხოვარია. უბრალოდ სირცხვილია ვიღაც უბრალო, ნათრევი ქალის გაშვება..”- “ რა შუაშია ბოღმა? უბრალოდ რეალისტი ვარ და სულ არ მინდა ვიღაცა მახინჯი კრიმინალკა რუსი იყოს მის საქართველო...”
ამაზე უკეთესად შეუძლებელია ვუპასუხო იმათ, ვინაც `მის საქართველო~ ვირზე შესვა და გამეტებით ესროდა ტალახის გუნდებს და ვისაც დღემდე ვერ გაურკვევია, რომ საქართველოში დაბადებული და მცხოვრები ყველა ადამიანი (გვარის, წარმომავლობის, რელიგიური მრწამსის მიუხედავად) საქართველოს მოქალაქეა და მას კანონი ისევე უნდა იცავდეს, როგორც ეთნიკურად ქართველს. ჩვენი ქვეყანა რომ სახელმწიფო იყოს, - ნინო ლიკუჩოვა არაერთი ადამიანის და ინსტიტუციის წინააღმდეგ აღძრავდა საქმეს და მოიგებდა კიდეც სასამართლო პროცესს. მაგრამ ჩვენი საზოგადოება ჯერ კიდევ ადათ-წესობრივი სამართლით იმართება და იკვებება. მის წევრებს სახელმწიფო/სამოქალაქო სამართალი იშვიათად ახსენდებათ, რადგან საქართველოში კი დაიბადნენ, მაგრამ საქართველოს მოქალაქეებად ვერ იქცნენ.
ნანა და მინადორა
ვფიქრობ, პირველი მისის ისტორია არა მხოლოდ სამართლებრივი კუთხითაა საინტერსო, არამედ ჩვენი კულტურის სერიოზულ ნაკლოვანებებს წარმოაჩენს. ამიტომ და, რა თქმა უნდა, - ნინოს მხარდასაჭერად, ერთი ისტორია მინდა გიამბოთ, რომელიც `ქალწულ-მოტაცებულ-განათხოვრის~ ერთთვიანმა ბზრიალ-ტრიალმა გამახსენა.
ის ღამე მინადორამ კარგა ხანს ვერ დაიძინა, ოხრავდა და ტიროდა. დილით ადრე თვალო დააპურა, მე რძე დამალევინა და ყანაში გავარდა.
ბაბუაჩემს წვრილად მოვუყევი მთელი ამბავი და ისიც, როგორ აწყენინეს მის დებს ქალებმა, რაზეც რამინმა მითხრა : “ასეა, - გასათხოვრებსა და გათხოვილებს არ უყვართ გაუთხოვრები და განათხოვრები!”. ორი კვირის თავზე ნანას სახლში სუფრა გაშალეს და მეფე-დედოფალს ელოდებიან. მთელი სოფელი ჩართულია სამზადისში. საღამოს გამოჩნდნენ სტუმრები. ჭიშკარი ფართოდ გამოხსნეს და მაყარიც დაიძრა.
იმ ზაფხულს, ქალაქში მომავალს, ნანა კი შემხვდა, მაგრამ წიგნები აღარ დაუბარებია!
ლელა გაფრინდაშვილი
”ცხელი შოკოლადი” N31, 2007